Als tijdelijke leerkracht op een centrum voor volwassenenonderwijs werd ik op één van de campussen mikpunt van bossing. Daarmee bedoel ik: pestgedrag door leidinggevenden met de expliciete bedoeling om me buiten te werken.
Er is een duidelijke lijn met mij gevolgd. Bij het begin van het semester ontving ik een e-mail dat mijn aanwezigheid op de startvergadering niet nodig was. Een coördinator zaaide vervolgens verwarring rond elk aspect van mijn module. Ik kreeg een leslokaal toegewezen op een bouwwerf met geluidsoverlast. Ik kreeg geen goedkeuring om didactisch materiaal te gebruiken dat op andere campussen wel vrij te gebruiken was. Moest ik het warm water opnieuw uitvinden?
Toen ik de problemen probeerde aan te kaarten, verergerde de situatie. Collega’s werden tegen me opgezet. Op deze campus had ik geen mentor bij wie ik terechtkon. De hele situatie ervaarde ik als enorm bedreigend. Op de andere campussen, waar ik een grotere aanstelling had, waar ik wel aanvaard werd en waar mijn werk wel geapprecieerd werd, begrepen mentoren en adjuncten niet wat er op die ene campus precies aan de hand was. Daardoor konden ze me onvoldoende helpen.
Voor de beoordeling van een tijdelijke aanstelling zijn er regels op school. In mijn geval werd hier op fundamentele punten van afgeweken. In tegenstelling tot mijn collega’s onder aanvangsbegeleiding kreeg ik geen functioneringsgesprek en geen beoordeling door mijn evaluator. Ik kreeg wel een uitbrander van de adjunct-directeur van die ene campus. In algemene termen, zonder afdoende concrete voorbeelden, werd ik als persoon onderuit gehaald. Mijn reputatie werd publiek geschaad.
Gedurende drie achtereenvolgende schooljaren werkte ik op deze school. Om recht te hebben op een tijdelijke aanstelling voor doorlopende duur, kom ik (op basis van een overgangsregel) ongeveer 25 dagen dienstanciënniteit te kort. Hoewel leidinggevenden er niet aan twijfelen dat ik goed lesgeef, en hoewel me op het einde van mijn aanstelling via een vertrouwenspersoon die voor me intervenieerde, meegedeeld was dat ik opnieuw zou kunnen solliciteren, weigert de school om me opnieuw aan te stellen. Met overheidsgeld stellen ze een gepensioneerde leerkracht aan. De voorwaarde hiervoor is dat er geen andere geschikte kandidaat kan gevonden worden.
Uit literatuur weet ik intussen dat het vaak goed-functionerende, loyale werknemers zijn die mikpunt van bossing worden. In mijn geval vonden de gebeurtenissen plaats tegen de achtergrond van een fusie. Dit brengt onzekerheid met zich mee. Zelf had ik goede contacten op meerdere campussen. Zag één van de coördinatoren een bedreiging in me? In mijn eentje kon ik het tij onmogelijk keren. Mijn verhaal vond bovendien plaats in volle coronacrisis, wat de communicatie niet gemakkelijker maakte.
Advies? Tot op vandaag weet ik niet hoe je dit kan oplossen. Wellicht kan je dit niet alleen oplossen. Uit eigen ervaring en uit literatuur weet ik dat het ongeveer een jaar duurt, vooraleer je dit allemaal op een rijtje kan zetten.
Voor mensen die mikpunt worden van pestgedrag:
- Zorg dat je belangrijke mails bewaart, vóór het einde van je aanstelling, wanneer de werkgever alles weghaalt.
- Wees voorzichtig met wat je opschrijft. Zorg anderzijds toch voor bewijsmateriaal.
- Praat over je ervaringen met mensen die je kan vertrouwen.
Voor collega's:
Heb oog voor pestgedrag. Het gebeurt onder ieders neus, terwijl bijna niemand het ziet. Hou er rekening mee dat misschien enkel de gepeste persoon het ware gelaat van de pester ziet.
Laat collega's die mikpunt werden van pesten niet vallen!
Voor schoolbesturen:
Zorg voor bijscholing in verband met pesten zodat collega's inzicht krijgen in de patronen van manipulatie en pesten. Laat ervaringsdeskundigen hun verhaal vertellen.
Voor het beleid:
Het zou goed zijn mochten ex-werknemers ook na hun aanstelling nog terecht kunnen bij het extern bureau voor preventie op het werk of bij een bemiddelingsdienst.
Voor de inspectie:
Controleer ook het personeelsbeleid van een school. Zijn tijdelijke leerkrachten spontaan vertrokken? Of zijn ze buiten gewerkt? Kan de inspectie niet spreken met ex-werknemers?
Voor de minister:
Als een school een kandidaat als niet geschikt opzij zet en een gepensioneerde leerkracht met overheidsgeld aanstelt, gelieve dan grondig te bekijken of de voorwaarden hiervoor in orde zijn.
Voor de media:
Rapporteer niet alleen over het tekort aan leerkrachten. Besteed ook aandacht aan negatieve managementpraktijken, met name bossing. De aanstelling van een personeelslid net te kort laten duren om aan het vereiste aantal dagen voor TADD te geraken, en vervolgens (los van een beoordeling) beslissen iemand niet meer aanstellen, is een veel voorkomend fenomeen in het onderwijs. Het gaat niet om formele beslissingen, maar om interne maatregelen, waartegen geen procedure mogelijk is... want als sollicitant sta je nergens. Vermits scholen door fusies groter worden, is dit een enorm probleem.
Verhaal van Anoniem
Reacties
Reactie toevoegen